6 câu lệnh linux hay dùng trong phân tích log

3799

Bài viết được sự cho phép của tác giả Ngo Thang

Hôm nay mình chia sẻ cho mọi người 1 số câu lệnh linux mình hay dùng trong phân tích log trên server.

  14 khóa học Tech miễn phí chất lượng từ MIT, Harvard, Linux...
  Console không chỉ có phương thức log!

1. Các usecase hay dùng

  • Muốn điều tra nguyên nhân khi số lượng access đến server tăng dột biến
  • Đã phát hiện trên server có lỗ hổng và muốn điều tra xem đã có ai xâm nhập vào hay chưa

2. Các câu lệnh linux hay dùng

Command line Giải thích
grep Tìm các dòng chứa chuỗi được chỉ định
awk Phân tách cột và tìm kiếm hàng có điều kiện
sort Sắp xếp dòng
uniq Loại bỏ các hàng trùng lặp và đếm
wc Đếm số ký tự, số dòng
sed Thay thế điều kiện quy định

3. Đối tượng phân tích

# access_log

203.0.113.1 - - [03/May/2020:12:00:00 +0900] "GET /index.html HTTP/1.1" 200 1000 "http://example.com/" "Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64)"
203.0.113.1 - - [03/May/2020:12:10:00 +0900] "GET /index.html HTTP/1.1" 200 1000 "http://example.com/" "Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64)"
203.0.113.2 - - [03/May/2020:12:20:00 +0900] "GET /index.html HTTP/1.1" 200 1000 "http://example.com/" "Mozilla/5.0 (Windows NT 6.3; Win64; x64)"
203.0.113.2 - - [03/May/2020:12:30:00 +0900] "GET /index.html HTTP/1.1" 200 1000 "http://example.com/" "Mozilla/5.0 (Windows NT 6.3; Win64; x64)"
203.0.113.2 - - [03/May/2020:12:40:00 +0900] "GET /index.html HTTP/1.1" 200 1000 "http://example.com/" "Mozilla/5.0 (Windows NT 6.3; Win64; x64)"
198.51.100.3 - - [03/May/2020:12:50:00 +0900] "GET /index.cgi?page=<Script>alert('Evil')</Script> HTTP/1.1" 200 3000 "-" "Evil User Agent"
198.51.100.3 - - [03/May/2020:13:00:00 +0900] "GET /../../../../../etc/shadow HTTP/1.1" 200 3000 "-" "Evil User Agent"

Trong đó:

  • 203.0.113.0/24 là địa chỉ ip đúng từ người dùng
  • 198.51.100.0/24 là địa chỉ ip từ nguồn đáng ngờ

4. Áp dụng

4.1. Tìm kiếm đặc biệt (grep)

・Điều tra cuộc tấn công vào thư mục

$ grep -n ".." access_log
7:198.51.100.3 - - [03/May/2020:13:00:00 +0900] "GET /../../../../../etc/shadow HTTP/1.1" 200 3000 "-" "Evil User Agent"

・Điều tra chèn script đáng ngờ

$ grep -i "<script>" --color access_log
198.51.100.3 - - [03/May/2020:12:50:00 +0900] "GET /index.cgi?page=<Script>alert('Evil')</Script> HTTP/1.1" 200 3000 "-" "Evil User Agent"

・Điều tra chèn thẻ tag html đáng ngờ

$ grep -E "<[^>]+>[^<]+<[^>]+>" -o access_log
<Script>alert('Evil')</Script>

Giải thích về option trong grep:

option Giải thích
-n Hiển thị số dòng của dòng match
-i Không phân biệt chữ hoa và chữ thường
—color Hiển thị màu đối với từ đã match
-o Hiển thị phần đã match
-E Sử dụng biểu thức regex

4.2. Loại bỏ log không cần thiết

・Loại bỏ log từ nguồn chuẩn

$ grep -v "203.0.113." access_log
198.51.100.3 - - [03/May/2020:12:50:00 +0900] "GET /index.cgi?page=<Script>alert('Evil')</Script> HTTP/1.1" 200 3000 "-" "Evil User Agent"
198.51.100.3 - - [03/May/2020:13:00:00 +0900] "GET /../../../../../etc/shadow HTTP/1.1" 200 3000 "-" "Evil User Agent"

Giải thích về option trong grep:

option Giải thích
-v Không hiển thị dòng match

4.3. Trích xuất phần tử(awk)

・Trích xuất ra địa chỉ ip client

$ awk '{print $1}' access_log 
203.0.113.1
203.0.113.1
203.0.113.2
203.0.113.2
203.0.113.2
198.51.100.3
198.51.100.3

・Trích xuất ra User Agent của client

$ awk -F["] '{print $6}' access_log 
Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64)
Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64)
Mozilla/5.0 (Windows NT 6.3; Win64; x64)
Mozilla/5.0 (Windows NT 6.3; Win64; x64)
Mozilla/5.0 (Windows NT 6.3; Win64; x64)
Evil User Agent
Evil User Agent

Giải thích về option trong awk:

option Giải thích
{print $1} Hiển thị ra cột đầu tiên được phân tách bằng dấu phân cách
-F Chỉ định dấu phân cách (mặc định là khoảng trắng)

4.4. Thống kê và sắp xếp (sort/uniq/wc)

・Hiển thị ra số lượng của mỗi địa chỉ ip client

$ awk '{print $1}' access_log | sort | uniq -c | sort -rn
      3 203.0.113.2
      2 203.0.113.1
      2 198.51.100.3

・Tổng số lượng của địa chỉ duy nhất ip client

$ awk '{print $1}' access_log | sort | uniq | wc -l
3

Giải thích:

command line, option Giải thích
uniq -c Hiển thị số trùng lặp (yêu cầu sắp xếp để so sánh trước và sau)
sort -n Sắp xếp các trường số theo giá trị số học
sort -r Sắp xếp theo thứ tự giảm dần (mặc định là thứ tự tăng dần)
wc -l Hiển thị ra số dòng

4.5. Thay thế (sed)

・Ẩn danh địa chỉ IP nguồn để truy cập bình thường

$ sed "s/203.0.113.[0-9]{1,3}/xxx.xxx.xxx.xxx/g" access_log
xxx.xxx.xxx.xxx - - [03/May/2020:12:00:00 +0900] "GET /index.html HTTP/1.1" 200 1000 "http://example.com/" "Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64)"
xxx.xxx.xxx.xxx - - [03/May/2020:12:10:00 +0900] "GET /index.html HTTP/1.1" 200 1000 "http://example.com/" "Mozilla/5.0 (Windows NT 10.0; Win64; x64)"
xxx.xxx.xxx.xxx - - [03/May/2020:12:20:00 +0900] "GET /index.html HTTP/1.1" 200 1000 "http://example.com/" "Mozilla/5.0 (Windows NT 6.3; Win64; x64)"
xxx.xxx.xxx.xxx - - [03/May/2020:12:30:00 +0900] "GET /index.html HTTP/1.1" 200 1000 "http://example.com/" "Mozilla/5.0 (Windows NT 6.3; Win64; x64)"
xxx.xxx.xxx.xxx - - [03/May/2020:12:40:00 +0900] "GET /index.html HTTP/1.1" 200 1000 "http://example.com/" "Mozilla/5.0 (Windows NT 6.3; Win64; x64)"
198.51.100.3 - - [03/May/2020:12:50:00 +0900] "GET /index.cgi?page=<Script>alert('Evil')</Script> HTTP/1.1" 200 3000 "-" "Evil User Agent"
198.51.100.3 - - [03/May/2020:13:00:00 +0900] "GET /../../../../../etc/shadow HTTP/1.1" 200 3000 "-" "Evil User Agent"

Giải thích:

option Giải thích
s/string A/string B/g Thay chuỗi A bằng chuỗi B. Thay thế tất cả bằng cách thêm g.

Kết luận

Nếu sử dụng 6 câu lệnh mình bảo bên trên thì chúng ta có thể phân tích log 1 cách dễ dàng.

Hơn nữa, thông thường hay sử dụng kí tự pipe line | để phân tích log 1 cách hiệu quả hơn.

Ví dụ:

$ grep -v "203.0.113." access_log | awk '{print $1}' | sort | uniq -c | sort -rn
      2 198.51.100.3

==============

Bài viết gốc được đăng tải tại nghethuatcoding.com

Có thể bạn quan tâm:

Xem thêm các việc làm Developer hấp dẫn tại TopDev

RELATED ARTICLESMORE FROM AUTHOR