Bài viết được sự cho phép của tác giả Trung Nam
Prompt engineering, một lĩnh vực mới nổi được sinh ra từ cuộc cách mạng của trí tuệ nhân tạo (AI), sẽ định hình lại thị trường việc làm và tạo ra các cơ hội nghề nghiệp mới. Bài viết này khám phá các khả năng và tác động của nghề mới này, cung cấp cái nhìn sâu sắc về cách nó ảnh hưởng đến thị trường việc làm hiện tại và những điều cần chuẩn bị để phát triển mạnh trong loại công việc mới này.
Note: Trong bài viết mình dùng nhiều những thuật ngữ bằng tiếng Anh, vì cơ bản mình chưa đủ trình độ để tìm những ngữ nghĩa tương đương trong tiếng Việt, rất mong các bạn đóng góp để mình hoàn thiện hơn bài viết.
1. Vai trò của Prompt trong AI
Prompt đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình hành vi của Mô hình ngôn ngữ lớn (Large Language Model). Chúng hoạt động như giao diện giữa người dùng và model AI (mình lược dịch và gọi tắt là mô hình), đóng vai trò là đầu vào hoặc những truy vấn mà người dùng cung cấp để gợi ra các phản hồi cụ thể từ mô hình. Bản chất của những prompt này có thể ảnh hưởng đáng kể đến đầu ra của mô hình, làm cho nghệ thuật tạo prompt hiệu quả trở thành một khía cạnh quan trọng khi làm việc với AI.
Thiết kế nhanh chóng, hiệu quả là điều cần thiết để đạt được kết quả mong muốn với các mô hình AI LLM. Nó liên quan đến việc lựa chọn cẩn thận các từ, cụm từ, ký hiệu và định dạng hướng dẫn mô hình tạo ra các văn bản chất lượng cao và có liên quan. Ví dụ, khi bạn dùng prompt: “Xin hãy cho tôi biết lịch sử loài người” có thể sẽ tạo ra một báo cáo dài, chi tiết, trong khi “Xin vui lòng cho tôi biết lịch sử loài người trong 3 câu” sẽ mang lại câu trả lời ngắn gọn hơn nhiều. Điều này cho thấy tính cụ thể và cấu trúc của prompt có thể thay đổi đáng kể phản ứng của AI như thế nào.
Tuy nhiên, quá trình thiết kế nhanh chóng này không chỉ là về sự ngắn gọn hoặc dài dòng. Đó là về việc hiểu các sắc thái của ngôn ngữ và cách đặt câu khác nhau có thể dẫn đến các cách giải thích khác nhau của AI. Một prompt tốt không chỉ rõ ràng và cụ thể mà còn được cấu trúc theo cách hướng dẫn AI hướng tới phản hồi mong muốn. Điều này thường có thể liên quan đến mức độ sáng tạo và sự khéo léo về ngôn ngữ, vì prompt engineer tìm kiếm sự cân bằng hoàn hảo giữa tính cụ thể và mức độ phù hợp.
Hơn nữa, khi làm việc trực tiếp với các mô hình LLM, các prompt engineer có thể sử dụng các điều khiển khác nhau để tác động đến hành vi của mô hình. Ví dụ, các thông số như temperature có thể được sử dụng để kiểm soát tính ngẫu nhiên của đầu ra của mô hình. Các thông số khác như top-k, top-p, và presence penalty cũng có thể được thao tác để hướng dẫn hành vi của mô hình. Điều này làm tăng thêm một lớp phức tạp khác cho vai trò của prompt trong AI, vì prompt engineer không chỉ phải tạo ra truy vấn hoàn hảo mà còn phải hiểu cách tinh chỉnh các tham số này để đạt được kết quả mong muốn.
Về bản chất, vai trò của prompt trong AI gần giống với vai trò của một nhạc trưởng trong dàn nhạc. Giống như nhạc trưởng hướng dẫn các nhạc sĩ tạo ra một bản giao hưởng hài hòa, prompt hướng dẫn mô hình AI tạo ra các đầu ra có ý nghĩa và phù hợp. Và cũng giống như tiến hành, prompt engineering là một kỹ năng đòi hỏi cả kiến thức kỹ thuật và sự tinh tế sáng tạo.
2. Sự xuất hiện của “Prompt Engineering”
“Prompt Engineering”, còn được gọi là kỹ thuật thiết kế prompt, là một lĩnh vực đang phát triển và đã xuất hiện để đáp ứng với những tiến bộ nhanh chóng trong AI, đặc biệt là trong lĩnh vực AI LLM. Bộ môn này đòi hỏi sự pha trộn độc đáo giữa sự sáng tạo, chú ý đến từng chi tiết và hiểu biết sâu sắc về hành vi AI. Sự gia tăng của prompt engineering là một minh chứng cho sự phức tạp ngày càng tăng của các mô hình AI và nhu cầu về các kỹ năng chuyên môn để khai thác toàn bộ tiềm năng của chúng.
Khi các mô hình AI trở nên tinh vi hơn, nhiệm vụ tương tác với chúng một cách hiệu quả đã phát triển thành một lĩnh vực chuyên biệt của riêng nó. Vai trò của một prompt engineer là thiết kế và tinh chỉnh các prompt hướng dẫn các mô hình AI tạo ra các phản hồi chính xác, phù hợp và hữu ích nhất. Điều này liên quan đến sự hiểu biết sâu sắc về hành vi của mô hình AI, khả năng tạo ra các prompt chính xác và hiệu quả và kỹ năng lặp lại và cải thiện các prompt này dựa trên phản hồi của mô hình.
Nhu cầu về các kỹ năng prompt engineering đang tăng lên khi nhiều tổ chức áp dụng các mô hình AI LLM để tự động hóa các tác vụ, tạo nội dung và tăng cường quy trình ra quyết định. Từ những gã khổng lồ công nghệ đến các công ty khởi nghiệp, các doanh nghiệp đang nhận ra giá trị của việc có các chuyên gia có thể “nói ngôn ngữ” của AI và hướng dẫn các mô hình này tạo ra kết quả đầu ra tốt nhất có thể. Điều này dẫn đến việc tạo ra các vai trò và cơ hội mới trong thị trường việc làm, và dần dần prompt engineer sẽ trở thành một chức danh công việc được công nhận trong ngành công nghệ.
Một prompt engineer giỏi có thể nâng cao đáng kể hiệu quả của mô hình AI. Bằng cách thiết kế prompt truyền đạt chính xác ý định của người dùng và hướng dẫn mô hình AI hướng tới phản hồi mong muốn, họ có thể giúp các tổ chức tận dụng tối đa khoản đầu tư vào AI. Những prompt đó cũng có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện trải nghiệm người dùng, bằng cách đảm bảo rằng các tương tác với mô hình AI diễn ra suôn sẻ, trực quan và hiệu quả.
Tóm lại, sự xuất hiện của prompt engineering là một sự phát triển đáng kể trong bối cảnh AI đang ngày càng tiếp tục phát triển và trở nên tích hợp hơn vào cuộc sống và công việc của chúng ta và vai trò của prompt engineer sẽ ngày càng trở nên quan trọng. Đây là một lĩnh vực được kỳ vọng cao là sẽ có thể phát triển trong những năm tới, mang đến những cơ hội việc làm mới cho những người có kỹ năng và chuyên môn phù hợp.
Tham khảo việc làm AI hấp dẫn, lương cao trên TopDev
3. Tác động đến thị trường việc làm
Sự ra đời của prompt engineering sẽ có ảnh hưởng đáng kể đến thị trường việc làm, đặc biệt là trong khối các ngành công nghệ. Sự gia tăng của lĩnh vực mới này đang mở ra cơ hội cho những cá nhân có bộ kỹ năng đa dạng, bao gồm cả những người có thể không có nền tảng kỹ thuật truyền thống. Điều này phần lớn là do bản chất của prompt engineering, đòi hỏi sự pha trộn giữa sự sáng tạo, kỹ năng ngôn ngữ và hiểu biết về hành vi AI, thay vì các kỹ năng mã hóa kỹ thuật thuần túy.
Một trong những yếu tố chính góp phần vào sự thay đổi này là sự gia tăng của các sáng tạo “no-code”. Các nền tảng này cho phép người dùng xây dựng và tùy chỉnh các ứng dụng mà không cần kiến thức mã hóa sâu rộng, không biết gì về code, giúp công nghệ dễ tiếp cận hơn với nhiều người hơn. Trong bối cảnh kỹ thuật nhanh chóng, những công cụ này có thể giúp các cá nhân thiết kế và tinh chỉnh prompt, ngay cả khi họ không có nền tảng về khoa học máy tính hoặc lập trình.
Trong khi một số tổ chức thực sự đang tìm kiếm các prompt engineer là những người với nhiều năm kinh nghiệm kỹ thuật, hoặc đang là những nhà phát triển phần mềm, hoặc coder; tuy nhiên, nhiều người nhận ra rằng một nền tảng kỹ thuật mạnh mẽ không phải lúc nào cũng là một yêu cầu quan trọng nhất. Trên thực tế, một số prompt engineer hiệu quả nhất lại đến từ các lĩnh vực như ngôn ngữ học, tâm lý học và viết sáng tạo, nơi họ đã mài giũa kỹ năng hiểu và thao tác ngôn ngữ.
Sự thay đổi này đang dẫn đến một thị trường việc làm toàn diện hơn, nơi các kỹ năng và kinh nghiệm đa dạng lại được đánh giá cao. Nó cũng tạo ra những con đường và cơ hội nghề nghiệp mới trong ngành công nghệ. Ví dụ, các vai trò như “Prompt Engineer”, “AI Interaction Designer” và “AI linguist” đang trở nên phổ biến hơn, phản ánh nhu cầu ngày càng tăng đối với các kỹ năng này.
Hơn nữa, tác động của prompt engineering vượt ra ngoài việc tạo ra các vị trí việc làm mới. Nó cũng ảnh hưởng đến cách các vị trí việc làm hiện hiện hữu. Lấy ví dụ, các nhà khoa học dữ liệu, nhà nghiên cứu AI và nhà phát triển phần mềm ngày càng được yêu cầu phải hiểu và áp dụng các nguyên tắc sử dụng prompt engineering vào công việc của họ nhiều hơn để tối ưu chất lượng sản phẩm và tiết kiệm chi phí, thời gian cho doanh nghiệp. Điều này cho thấy rằng prompt engineering không chỉ là một công việc, mà còn là một bộ kỹ năng quan trọng ngày càng trở nên phù hợp trong ngành công nghệ.
Tóm lại, sự gia tăng của prompt engineering đang định hình lại thị trường việc làm, tạo ra những cơ hội mới và xác định lại vai trò hiện có. Khi AI tiếp tục phát triển và trở nên tích hợp hơn vào cuộc sống và công việc của chúng ta, nhu cầu về các kỹ năng prompt engineering sẽ tăng lên, khiến nó trở thành một lĩnh vực đầy hứa hẹn dành cho những người muốn chứng minh năng lực của họ trong tương lai.
4. Cần chuẩn bị gì cho những nghề trong ngành Prompt Engineering
Trở thành một prompt engineer thành thạo đòi hỏi sự pha trộn độc đáo giữa kiến thức chuyên môn về kỹ thuật, sáng tạo và tinh thần không ngại thử nghiệm. Đó là một vai trò đa chiều đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về các mô hình AI, sở trường giao tiếp chính xác và khả năng liên tục học hỏi và thích ứng. Dưới đây là một số kỹ năng và chiến lược chính để vượt trội trong kỹ thuật nhanh chóng:
Hiểu các mô hình AI LLM
Một bước cơ bản để trở thành một prompt engineer là phải có nhận thức, am hiểu sâu sắc về cách mà mô hình AI LLM hoạt động. Điều này bao gồm: hiểu về kiến trúc của các mô hình này, cách mà chúng được train cũng như là cách mà những mô hình này đưa ra phản hồi. Kiến thức này sẽ cung cấp nền tảng cơ bản, tối thiểu để thiết kế các prompt hiệu quả và diễn giải đầu ra mong muốn của mô hình.
Kiến thức nền
Có được kiến thức nền về những lĩnh vực cụ thể là rất quan trọng để thiết kế prompt phù hợp với đầu ra và nhiệm vụ mong muốn. Cho dù đó là kiến thức về lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, tài chính, tiếp thị hay bất kỳ lĩnh vực nào khác, việc bạn có hiểu biết sâu sắc về chủ đề sẽ cho phép bạn tạo ra prompt có mức độ phản hồi phù hợp và chính xác.
Không ngại thử nghiệm
Prompt engineering là một nghệ thuật cũng như một khoa học; nó liên quan đến việc khám phá các tham số và cài đặt khác nhau để tinh chỉnh prompt và tối ưu hóa hành vi của mô hình cho các tác vụ hoặc kiến thức nền cụ thể. Điều này đòi hỏi sự sẵn sàng thử nghiệm các cách tiếp cận khác nhau và học hỏi từ kết quả; không ngại thất bại rồi lại tiếp tục thử nghiệm, và lặp đi lặp lại vòng lặp đó cho đến khi có được kết quả gần với yêu cầu và mong muốn đặt ra nhất.
Lắng nghe phản hồi và cải tiến
Cải tiến liên tục là một khía cạnh quan trọng của prompt engineering. Điều này liên quan đến việc phân tích các kết quả đầu ra được tạo ra bởi mô hình, thu thập phản hồi của người dùng xem đáp ứng nhu cầu đặt ra của họ hay không và cứ tiếp tục lặp lại vòng lặp tối ưu prompt để cải thiện chất lượng và mức độ liên quan của chúng. Đó là một quá trình sàng lọc theo chu kỳ giúp điều chỉnh hành vi của AI chặt chẽ hơn với ý định của con người.
Khả năng sử dụng thành thạo tiếng Anh
Hiện nay, đa phần các mô hình AI được đào tạo trên các tài liệu viết bằng tiếng Anh, chính vì vậy, mình thực sự nghĩ rằng việc thành thạo tiếng Anh không phải là yếu tố tiên quyết nhưng nó cùng là một kỹ năng quan trọng không kém và cần phải được tập trung rèn luyện đối với các prompt engineer. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người nói tiếng Anh không phải là tiếng mẹ đẻ, bao gồm cả những người ở Việt Nam chúng mình. Có thể giao tiếp hiệu quả với AI bằng tiếng Anh bằng việc sử dụng các cấu trúc câu rõ ràng, rành mạch, rõ ý sẽ cho phép bạn tận dụng và khai thác tối đa mô hình AI đó và tạo ra sản phẩm đầu ra chất lượng cao.
Luôn cập nhật
Lĩnh vực AI đang phát triển nhanh chóng, với các nghiên cứu, kỹ thuật và thực tiễn tốt nhất mới xuất hiện thường xuyên. Luôn cập nhật những phát triển này là rất quan trọng để nâng cao kỹ năng của bạn và luôn dẫn đầu trong lĩnh vực này. Mình thực sự khuyên mọi người nên hình thành thói quen theo dõi các ấn phẩm có liên quan đến công nghệ, hoặc AI, hoặc tham dự các hội nghị và hội thảo trên web, và tham gia vào các cộng đồng và diễn đàn trực tuyến.
Tóm lại, chuẩn bị cho nghề nghiệp trong lĩnh vực prompt engineering liên quan đến sự kết hợp giữa học tập kỹ thuật, ứng dụng thực tế và cải tiến liên tục. Với các kỹ năng và tư duy đúng đắn, bạn có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc khai thác sức mạnh của AI và định hình tương lai của công nghệ.
Kết luận
Prompt engineering thực sự là một lĩnh vực năng động và phát triển nhanh chóng, đứng ở giao điểm của công nghệ, ngôn ngữ và sáng tạo. Các prompt engineer lành nghề đang và sẽ ngày càng trở nên quan trọng trong việc khai thác, tận dụng triệt để khả năng của AI LLM một cách hiệu quả. Chúng đóng vai trò là cầu nối giữa các hệ thống AI phức tạp và người dùng, đảm bảo rằng các công cụ mạnh mẽ này có thể truy cập, sử dụng được và mang lại lợi ích cho nhiều cá nhân và tổ chức.
Khi AI tiếp tục phát triển với tốc độ nhanh chóng, sự tích hợp của nó vào cuộc sống và công việc hàng ngày của chúng ta đang trở nên sâu sắc hơn. Từ trợ lý kỹ thuật số và sáng tạo nội dung đến hỗ trợ ra quyết định và tự động hóa, AI đang thay đổi cách chúng ta sống và làm việc. Sự phổ biến ngày càng tăng của AI đang thúc đẩy sự gia tăng nhu cầu về các chuyên gia có kỹ năng prompt engineering. Khi nhiều tổ chức nhận ra giá trị của việc giao tiếp hiệu quả với AI, nhu cầu về các cá nhân có thể tạo ra các prompt chính xác, hiệu quả sẽ tăng lên.
Vẻ đẹp của lĩnh vực mới nổi này là nó sẽ chào đón và cho ra đời một loạt các tài năng mới. Cho dù bạn là một kỹ sư dày dạn kinh nghiệm với sự hiểu biết sâu sắc về các hệ thống AI, một nhà ngôn ngữ học có sở trường tạo ra các prompt rõ ràng và hiệu quả hay một cá nhân sáng tạo có thể suy nghĩ “out of the box” để hướng dẫn hành vi AI, có một nơi dành cho bạn trong kỹ thuật nhanh chóng. Đó là một lĩnh vực coi trọng cả chuyên môn kỹ thuật và tư duy sáng tạo, mang đến cơ hội duy nhất cho các cá nhân từ nhiều nguồn gốc khác nhau để đóng góp cho thế giới AI thú vị.
Hơn nữa, tác động của prompt engineering vượt ra ngoài ngành công nghệ. Bằng cách làm cho AI dễ tiếp cận và dễ hiểu hơn, các prompt engineer đang đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình một tương lai nơi mọi người đều có thể hưởng lợi từ những công nghệ tiên tiến này. Chúng không chỉ định hình cách chúng ta tương tác với AI mà còn ảnh hưởng đến cách AI sẽ định hình tương lai của chúng ta.
Tóm lại, prompt engineering không chỉ là một con đường sự nghiệp mới – đó là một bộ kỹ năng quan trọng cho thế giới do AI điều khiển trong tương lai. Khi chúng ta đứng trên bờ vực của một kỷ nguyên mới trong công nghệ, chưa bao giờ có thời điểm thú vị hơn để đi sâu vào lĩnh vực này và góp phần định hình tương lai của tương tác AI.
Bài viết gốc được đăng tải tại spiderum.com
Xem thêm:
- 7 cách ChatGPT giúp bạn lập trình tốt hơn và nhanh hơn
- ChatGPT liệu có làm lập trình viên mất việc? – Phần 1
- Mô hình ngôn ngữ LaMDA – Công nghệ đứng sau chatbot AI Bard của Google
Tìm kiếm việc làm IT mới nhất tại TopDev!
