Bạn có đang ngồi trong lớp, nghe giảng mà đầu thì mơ mộng làm freelance “ngồi nhà vẫn có tiền tiêu vặt”? Hay bạn vừa học xong một khoá thiết kế, viết content, edit video… và đang loay hoay không biết bắt đầu từ đâu để nhận job đầu tiên? Nếu bạn đang là học sinh – sinh viên và muốn thử sức làm freelancer sớm, bài viết này là dành cho bạn!
1. Freelancer là ai? Có gì vui?
Freelancer là người làm việc tự do, không bị ràng buộc bởi hợp đồng dài hạn với một công ty cố định. Bạn có thể nhận dự án ngắn hạn, làm theo giờ, làm remote (làm từ xa), và đặc biệt: tự chọn công việc mình thích.
Vì sao sinh viên nên làm freelance sớm?
-
Có thêm thu nhập: Không chỉ là “tiền tiêu vặt”, nhiều bạn freelancer kiếm được đủ để tự trang trải học phí, tiền nhà, thậm chí… nuôi thêm con mèo.
-
Trải nghiệm môi trường thực tế: Thay vì chỉ học lý thuyết, bạn được va chạm với deadline, feedback, teamwork online,…
-
Phát triển kỹ năng mềm: Tự quản lý thời gian, giao tiếp với khách hàng, xử lý vấn đề, quản lý tài chính cá nhân – tất cả đều là kỹ năng sống còn cho sự nghiệp sau này.
2. Những kỹ năng phổ biến để bắt đầu làm freelancer
Tin vui là: bạn không cần phải quá “pro” mới có thể làm freelance. Rất nhiều job dành cho người mới, miễn là bạn sẵn sàng học và làm thật nghiêm túc.
Dưới đây là một số kỹ năng phổ biến mà sinh viên có thể bắt đầu từ con số 0:
| Kỹ năng | Mô tả | Nơi học |
|---|---|---|
| Viết content | Viết bài blog, bài quảng cáo, kịch bản video,… | Blog, YouTube, khóa học ngắn Udemy, Coursera |
| Thiết kế | Thiết kế poster, banner, logo,… | Canva, Figma, Photoshop căn bản |
| Dịch thuật | Dịch tài liệu, sub video, content song ngữ | Trang tiếng Anh, TED Talks, Duolingo |
| Video editing | Cắt dựng clip ngắn, video TikTok, YouTube Shorts | CapCut, Premiere, Filmora |
| Quản trị fanpage | Trả lời inbox, lên bài Facebook, lên lịch nội dung | Thực hành với page cá nhân hoặc fanpage nhỏ |
| Lập trình web cơ bản | Làm website portfolio, landing page,… | FreeCodeCamp, W3Schools, YouTube “Code học cơ bản” |
Lưu ý: Bạn không cần biết mọi thứ, chỉ cần chọn một kỹ năng bạn yêu thích và giỏi dần lên mỗi ngày.
3. Làm sao để có job freelance đầu tiên?
Đây là câu hỏi “kinh điển” của mọi người mới bắt đầu. Và cũng là lúc bạn cần dũng cảm bước ra khỏi “vùng an toàn”!
Bước 1: Chuẩn bị portfolio đơn giản
Dù bạn chưa có kinh nghiệm, một vài sản phẩm mẫu vẫn luôn cần. Ví dụ:
-
Viết 2–3 bài blog giả định
-
Thiết kế poster cho sự kiện trường
-
Dựng thử video TikTok review sản phẩm
-
Dịch 1 trang web tiếng Anh thành tiếng Việt
Hãy tạo 1 Google Drive public, hoặc làm website cá nhân bằng Notion/WordPress để show các sản phẩm đó.
Bước 2: Tìm các nền tảng về Freelancer uy tín
Bạn có thể bắt đầu tại:
-
Facebook Group: Freelancer Việt Nam, Việc làm Remote cho sinh viên, Freelance Content, Tuyển Designer part-time,…
-
Nền tảng chuyên dụng:
-
Vlance.vn
-
Freelancerviet.vn
-
-
LinkedIn: Tìm job freelance + kết nối chuyên gia ngành
Bước 3: Dám chào giá, dám thử việc
Đừng ngại nhắn tin: “Em là sinh viên năm 2 chuyên ngành XYZ, có thể hỗ trợ anh/chị viết content/thiết kế/biên tập video trong dự án A. Đây là vài sản phẩm em từng làm, mong được thử sức ạ!”
Quan trọng: Đừng chờ phải thật giỏi mới dám nhận job. Chính khi nhận job bạn mới giỏi lên nhanh được!
4. Những lỗi “sinh viên mới làm freelance” hay gặp
– Làm miễn phí mãi
Lúc mới vào nghề, bạn có thể làm không công 1–2 job để học hỏi, nhưng đừng để ai lợi dụng công sức của bạn mãi mãi.
– Không rõ deadline – phạm lỗi trễ hẹn
Làm freelance nghĩa là bạn phải tự quản lý thời gian. Hãy dùng Google Calendar, Trello, Notion để theo dõi dự án.
– Không ký thỏa thuận – dễ bị “bùng job”
Dù chỉ làm một việc nhỏ, hãy có tin nhắn rõ ràng: số lượng, deadline, thanh toán bao nhiêu, khi nào trả. Đừng “làm vì tin người”!
5. Kết hợp học tập – freelance thế nào cho hợp lý?
Không nên vì làm freelance mà bỏ bê chuyện học nhé. Đây là vài mẹo nhỏ để bạn “cân bằng đôi đường”:
-
Tập trung nhận job ngắn hạn, 2–3 ngày là xong, tránh job kéo dài nhiều tuần.
-
Ưu tiên cuối tuần, buổi tối, hạn chế nhận việc vào mùa thi.
-
Gộp việc freelance với môn học nếu có thể, ví dụ làm đồ án cũng có thể đưa lên portfolio!
-
Luôn giữ liên lạc với khách hàng: nếu bận học, hãy báo trước và thương lượng.
6. Freelancer: Hành trình dài, nhưng nên bắt đầu sớm
Dù bạn đang học năm 1 hay đã gần tốt nghiệp, việc bắt đầu freelance sớm là cách tuyệt vời để “thử nghề, rèn kỹ” và chuẩn bị cho tương lai.
Không ai vừa bắt đầu đã có mức thu nhập khủng. Nhưng nếu mỗi tháng bạn kiếm được vài trăm nghìn, rồi vài triệu, rồi quen việc, quen deadline, khách hàng tự tìm đến bạn… thì bạn đã tiến xa hơn rất nhiều người rồi đấy!
Kết
Bạn không cần đợi “đủ giỏi” mới bắt đầu. Bạn giỏi lên trong chính quá trình làm việc. Vậy nên, nếu bạn đang muốn đi từ sinh viên đến freelancer, hãy thử làm một điều nhỏ… ngay hôm nay!
Bài viết liên quan:
