Cybersecurity – Lĩnh vực ít người theo nhưng nhu cầu nhân lực tăng vọt

1

1. Bức tranh toàn cảnh về Cybersecurity hiện nay

Trong thời đại số hóa, mọi dữ liệu, giao dịch, hệ thống vận hành doanh nghiệp đều được kết nối qua Internet. Điều này mở ra cơ hội phát triển vượt bậc cho kinh tế số, nhưng đồng thời cũng tạo ra vô số lỗ hổng cho tội phạm mạng khai thác. Báo cáo từ Cybersecurity Ventures dự đoán thiệt hại do tấn công mạng toàn cầu có thể đạt 10.5 nghìn tỷ USD mỗi năm vào năm 2025 – con số khổng lồ khiến các tổ chức buộc phải đầu tư mạnh mẽ hơn vào an ninh mạng.

Ở Việt Nam, theo thống kê từ Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT), chỉ riêng năm 2024 đã ghi nhận hơn 13.000 sự cố tấn công mạng vào hệ thống thông tin của các cơ quan, doanh nghiệp. Đây là lời cảnh tỉnh về nhu cầu cấp thiết của đội ngũ chuyên gia bảo mật, trong khi nguồn nhân lực chất lượng cao lại đang cực kỳ khan hiếm.

2. Vì sao Cybersecurity ít người theo đuổi?

Mặc dù “cơn khát” nhân lực đang hiện hữu, nhưng số lượng người lựa chọn con đường sự nghiệp trong Cybersecurity lại không nhiều. Một số nguyên nhân chính có thể kể đến:

  • Tính chất công việc phức tạp, áp lực cao:
    Chuyên gia an ninh mạng không chỉ ngồi phân tích log hay viết mã phòng thủ. Họ phải “nghĩ như hacker”, thường xuyên trực chiến, xử lý sự cố khẩn cấp, thậm chí làm việc xuyên đêm để khắc phục tấn công.

  • Yêu cầu kiến thức liên ngành:
    Cybersecurity đòi hỏi hiểu biết không chỉ về lập trình, mạng máy tính mà còn cả pháp luật, quy trình quản trị rủi ro và thậm chí là tâm lý học tội phạm mạng. Điều này khiến nhiều sinh viên cảm thấy “quá tải” nếu không thực sự đam mê.

  • Thiếu môi trường đào tạo chuyên sâu:
    So với các ngành hot như AI, Data Science hay Software Engineering, các chương trình đào tạo an toàn thông tin tại Việt Nam vẫn chưa đa dạng, thiếu tính thực chiến. Điều này hạn chế khả năng tiếp cận của người học.

  • Ít spotlight, nhiều trách nhiệm:
    Một sản phẩm phần mềm tốt thường được ca ngợi, nhưng nếu hệ thống “sập” do tấn công mạng, người chịu trách nhiệm đầu tiên là đội ngũ bảo mật. Áp lực lớn nhưng ít hào nhoáng khiến ngành này khó thu hút số đông.

3. Nhu cầu nhân lực Cybersecurity tăng vọt

Trái ngược với số lượng người theo đuổi, thị trường lại đang “khát” nhân lực an ninh mạng hơn bao giờ hết.

  • Toàn cầu: Theo báo cáo (ISC)² năm 2024, thế giới đang thiếu hơn 4 triệu chuyên gia an ninh mạng. Các công ty, từ tập đoàn tài chính, thương mại điện tử, đến startup công nghệ đều phải chạy đua để lấp khoảng trống này.

  • Tại Việt Nam: Bộ TT&TT dự báo, đến năm 2025, Việt Nam cần khoảng 80.000 nhân lực an toàn thông tin, trong khi hiện tại mới chỉ đáp ứng được khoảng 50%. Điều đó đồng nghĩa, cứ 2 doanh nghiệp thì có ít nhất 1 đơn vị thiếu hụt nhân sự bảo mật.

  • Sự bùng nổ chuyển đổi số: Từ ngân hàng số, ví điện tử, thương mại điện tử cho đến y tế, giáo dục, mọi lĩnh vực đều gắn với dữ liệu trực tuyến. Nhu cầu bảo vệ hệ thống tăng trưởng tỷ lệ thuận với tốc độ chuyển đổi số.

  • Các quy định pháp lý siết chặt: Luật An ninh mạng, các chuẩn mực ISO/IEC 27001 hay GDPR (châu Âu) thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư nhân lực chuyên trách để đáp ứng yêu cầu tuân thủ.

4. Những kỹ năng “vàng” trong ngành Cybersecurity

Để trở thành một chuyên gia bảo mật được săn đón, ứng viên cần trang bị:

  1. Kiến thức nền tảng công nghệ thông tin: Hiểu hệ điều hành, cơ chế mạng, cơ sở dữ liệu, lập trình cơ bản.

  2. Chuyên môn bảo mật: Quản trị rủi ro, mã hóa, kiểm thử xâm nhập (penetration testing), phát hiện và phản ứng sự cố.

  3. Tư duy phản biện & logic: Khả năng phân tích dữ liệu, phát hiện điểm bất thường trong hệ thống.

  4. Hiểu biết pháp luật & tuân thủ: Nắm vững các quy định liên quan đến bảo mật dữ liệu, quyền riêng tư.

  5. Kỹ năng mềm: Giao tiếp, thuyết phục lãnh đạo, làm việc nhóm và khả năng chịu áp lực cao.

Một số chứng chỉ quốc tế như CEH (Certified Ethical Hacker), CISSP (Certified Information Systems Security Professional), CISM (Certified Information Security Manager) là “tấm vé vàng” giúp ứng viên nâng cao uy tín và mức lương.

5. Cơ hội nghề nghiệp và mức lương hấp dẫn

Cybersecurity tuy ít người theo nhưng lại mở ra nhiều vị trí với mức lương cạnh tranh hàng đầu trong ngành IT.

  • Chuyên viên phân tích bảo mật (Security Analyst): Trung bình 15–30 triệu VNĐ/tháng tại Việt Nam.

  • Kỹ sư bảo mật hệ thống (Security Engineer): Khoảng 25–45 triệu VNĐ/tháng, tùy theo quy mô doanh nghiệp.

  • Chuyên gia kiểm thử xâm nhập (Penetration Tester): Thu nhập 30–60 triệu VNĐ/tháng, cao hơn nếu làm cho công ty quốc tế.

  • Quản lý an toàn thông tin (CISO – Chief Information Security Officer): Ở cấp quản lý, mức lương có thể đạt 80–150 triệu VNĐ/tháng, đi kèm trách nhiệm chiến lược bảo mật cho toàn tổ chức.

Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp quốc tế sẵn sàng tuyển chuyên gia Việt Nam làm việc từ xa với thu nhập tính bằng USD, tạo thêm sức hút lớn cho lĩnh vực này.

6. Con đường nào cho người muốn theo Cybersecurity?

Nếu bạn quan tâm đến ngành này, lộ trình có thể đi theo:

  • Sinh viên IT: Bắt đầu từ nền tảng mạng máy tính, hệ điều hành, rồi học thêm các môn chuyên sâu về bảo mật.

  • Người đi làm IT: Chuyển hướng bằng cách học chứng chỉ, tham gia khóa đào tạo ngắn hạn và thực hành qua các bài lab tấn công/phòng thủ.

  • Tự học: Tham gia các cộng đồng như OWASP, HackTheBox, TryHackMe… để vừa học vừa thử sức trong môi trường mô phỏng.

  • Tham gia CTF (Capture The Flag): Các cuộc thi an ninh mạng giúp rèn luyện kỹ năng thực chiến và kết nối cộng đồng.

7. Kết luận: Ngành ít người chọn, cơ hội lớn cho người dám đi khác

Cybersecurity không hào nhoáng như AI, không “trending” như Data Science, nhưng lại là “lá chắn” không thể thiếu trong thế giới số. Chính vì khó, ít người theo mà giá trị của chuyên gia an ninh mạng càng trở nên đặc biệt.

Nếu bạn là người thích thử thách, có tư duy logic, và muốn làm việc trong lĩnh vực luôn “nóng”, thì đây chính là cơ hội để tỏa sáng. Trong vài năm tới, khi hầu hết ngành nghề đều chuyển dịch lên nền tảng số, những ai nắm chắc chuyên môn bảo mật sẽ là người “giữ chìa khóa” cho cả hệ thống – và dĩ nhiên, mức đãi ngộ cũng không hề nhỏ.

👉 Tóm lại: Cybersecurity là lĩnh vực ít người chọn nhưng lại “khát” nhân lực nghiêm trọng. Đây không chỉ là ngành học, mà là tương lai sự nghiệp đầy tiềm năng cho những ai dám bước vào “cuộc chiến thầm lặng” chống tội phạm mạng.

Bài viết liên quan: