Trong nhiều năm, vai trò của HR thường gắn với tuyển dụng, quản lý hành chính và đảm bảo tuân thủ quy trình. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường lao động biến động mạnh, nhân sự liên tục thay đổi và yêu cầu về hiệu suất ngày càng cao, HR đang đứng trước một chuyển dịch quan trọng: từ “quản lý con người” sang “phát triển con người”.
Một trong những năng lực then chốt giúp HR thực hiện tốt vai trò mới này chính là kỹ năng coaching. Không còn là khái niệm dành riêng cho lãnh đạo cấp cao hay huấn luyện viên chuyên nghiệp, coaching đang dần trở thành một kỹ năng cốt lõi của HR hiện đại.
Coaching là gì và vì sao HR cần quan tâm?
Coaching không đơn thuần là đào tạo hay hướng dẫn. Nếu đào tạo tập trung vào việc truyền đạt kiến thức, thì coaching tập trung vào việc khai mở tiềm năng, giúp cá nhân tự nhận thức vấn đề, tự tìm giải pháp và chủ động phát triển.
Trong môi trường doanh nghiệp, coaching thường xoay quanh ba yếu tố chính:
-
Lắng nghe có chủ đích
-
Đặt câu hỏi gợi mở
-
Đồng hành thay vì chỉ đạo
Với HR, coaching không chỉ là một kỹ thuật giao tiếp, mà là một tư duy làm việc. Khi HR biết cách coaching, họ không còn đóng vai “người xử lý vấn đề” thay nhân viên, mà trở thành người giúp nhân viên trưởng thành hơn trong cách suy nghĩ và hành động.
Sự thay đổi vai trò của HR trong tổ chức hiện đại
Trước đây, HR thường được xem là bộ phận hỗ trợ, phản ứng theo yêu cầu của các phòng ban. Ngày nay, HR ngày càng được kỳ vọng đóng vai trò chiến lược, tham gia sâu vào việc xây dựng năng lực tổ chức.
Trong bối cảnh đó, kỹ năng coaching giúp HR:
-
Hiểu sâu hơn động lực, điểm mạnh và rào cản của nhân viên
-
Đồng hành cùng quản lý tuyến đầu trong phát triển đội ngũ
-
Góp phần xây dựng văn hóa học hỏi và tự chịu trách nhiệm
Thay vì chỉ đo lường hiệu quả qua KPI ngắn hạn, HR có tư duy coaching sẽ tập trung nhiều hơn vào sự phát triển bền vững của con người – yếu tố cốt lõi quyết định năng lực cạnh tranh dài hạn của doanh nghiệp.
Coaching giúp HR giải quyết những bài toán nhân sự nào?
1. Giữ chân nhân tài
Một trong những lý do phổ biến khiến nhân viên nghỉ việc không phải là lương, mà là cảm giác không được lắng nghe và không thấy cơ hội phát triển. HR có kỹ năng coaching sẽ biết cách:
-
Khai thác mong muốn thực sự của nhân viên
-
Giúp họ nhìn rõ con đường phát triển phù hợp
-
Kết nối mục tiêu cá nhân với mục tiêu tổ chức
Khi nhân viên cảm nhận được sự đồng hành thay vì kiểm soát, mức độ gắn kết sẽ tăng lên đáng kể.
2. Nâng cao hiệu quả quản lý con người
HR thường đóng vai trò cầu nối giữa lãnh đạo và nhân viên. Kỹ năng coaching giúp HR hỗ trợ quản lý tuyến đầu:
-
Biết cách phản hồi mang tính xây dựng
-
Giải quyết xung đột bằng đối thoại thay vì áp đặt
-
Phát triển đội nhóm thông qua trao quyền
Thay vì “giải quyết hộ” vấn đề, HR coaching giúp quản lý học cách tự dẫn dắt đội ngũ của mình hiệu quả hơn.
3. Phát triển năng lực nội bộ
Coaching giúp HR chuyển trọng tâm từ tuyển dụng bên ngoài sang phát triển nguồn lực sẵn có. Thông qua các cuộc trò chuyện coaching, HR có thể:
-
Phát hiện tiềm năng chưa được khai thác
-
Định hướng lộ trình phát triển cá nhân hóa
-
Góp phần xây dựng đội ngũ kế thừa
Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh cạnh tranh nhân sự ngày càng gay gắt.
Coaching khác gì với mentoring và training?
Nhiều HR vẫn nhầm lẫn coaching với mentoring hoặc training. Trên thực tế, đây là ba cách tiếp cận khác nhau:
-
Training: Tập trung vào kiến thức và kỹ năng cụ thể, thường theo giáo trình cố định.
-
Mentoring: Người có kinh nghiệm chia sẻ, định hướng cho người ít kinh nghiệm hơn.
-
Coaching: Không đưa sẵn đáp án, mà giúp người được coaching tự tìm ra giải pháp phù hợp.
Với HR, coaching đặc biệt phù hợp trong các tình huống liên quan đến định hướng nghề nghiệp, phát triển năng lực cá nhân, thay đổi tư duy và hành vi làm việc.
Những kỹ năng coaching cốt lõi HR cần phát triển
Lắng nghe chủ động
Lắng nghe trong coaching không chỉ là nghe để phản hồi, mà là nghe để hiểu. HR cần chú ý cả ngôn từ, cảm xúc và những điều chưa được nói ra.
Đặt câu hỏi chất lượng
Câu hỏi trong coaching không nhằm kiểm tra đúng – sai, mà giúp người đối diện suy nghĩ sâu hơn. Ví dụ:
-
Điều gì đang thực sự cản trở bạn?
-
Bạn mong muốn điều gì thay đổi trong 6 tháng tới?
-
Nếu không có giới hạn, bạn sẽ chọn giải pháp nào?
Tạo không gian an toàn
Coaching chỉ hiệu quả khi nhân viên cảm thấy an toàn để chia sẻ. HR cần giữ tính bảo mật, không phán xét và không áp đặt quan điểm cá nhân.
Kiên nhẫn và trung lập
Coaching là quá trình dài hạn. HR cần chấp nhận rằng sự thay đổi không diễn ra ngay lập tức và mỗi cá nhân có tốc độ phát triển khác nhau.
Coaching và văn hóa doanh nghiệp
Khi kỹ năng coaching không chỉ dừng ở HR mà lan tỏa đến đội ngũ quản lý, doanh nghiệp sẽ dần hình thành một văn hóa:
-
Khuyến khích học hỏi liên tục
-
Tôn trọng sự khác biệt
-
Đề cao trách nhiệm cá nhân
Trong môi trường đó, nhân viên không chờ được “chỉ việc”, mà chủ động tìm cách nâng cao giá trị bản thân. HR lúc này không còn là người “giữ luật”, mà trở thành đối tác phát triển của toàn tổ chức.
HR cần bắt đầu từ đâu để phát triển kỹ năng coaching?
Để coaching trở thành năng lực thực sự, HR có thể:
-
Tham gia các khóa đào tạo coaching bài bản
-
Thực hành coaching trong các buổi 1-1 với nhân viên
-
Ứng dụng coaching vào đánh giá hiệu suất và phát triển năng lực
-
Tự coaching chính mình thông qua phản tư và học hỏi liên tục
Quan trọng hơn cả, HR cần thay đổi tư duy: từ “tôi phải có câu trả lời” sang “tôi giúp người khác tìm ra câu trả lời”.
Kết luận
Kỹ năng coaching không phải là xu hướng nhất thời, mà là một phần tất yếu trong quá trình chuyên nghiệp hóa vai trò HR. Trong kỷ nguyên mà con người trở thành lợi thế cạnh tranh lớn nhất, HR không chỉ tuyển đúng người, mà còn phải giúp họ phát triển đúng hướng.
HR biết coaching là HR biết đầu tư vào giá trị lâu dài. Và chính điều đó sẽ quyết định sự bền vững của doanh nghiệp trong tương lai.
Bài viết liên quan:
