Trong bất kỳ dự án thiết kế nào, feedback luôn là một phần không thể thiếu. Với designer, feedback có thể đến từ nhiều phía: khách hàng, team marketing, product manager, thậm chí cả đồng nghiệp không chuyên về thiết kế. Điều thú vị là, hầu như chưa có feedback nào được coi là “sai” tuyệt đối. Vậy vì sao lại như vậy? Bài viết này sẽ phân tích lý do, đồng thời đưa ra cách nhìn nhận và xử lý feedback một cách chuyên nghiệp để designer vừa giữ được cái tôi sáng tạo, vừa đáp ứng kỳ vọng của stakeholders.
1. Feedback phản ánh góc nhìn, không phải chân lý tuyệt đối
Điều đầu tiên designer cần hiểu: feedback không phải là phán xét đúng – sai. Nó chỉ là sự phản ánh góc nhìn, trải nghiệm và cảm nhận của người đưa ra nhận xét.
-
Một khách hàng sẽ quan tâm đến việc thiết kế có truyền tải thông điệp thương hiệu hay không.
-
Một marketer chú ý nhiều đến tính thu hút và hiệu quả trong chiến dịch.
-
Một developer có thể chỉ ra yếu tố khả thi trong triển khai.
Mỗi feedback đều mang giá trị trong phạm vi của nó. Ngay cả khi feedback nghe có vẻ “phi lý”, nó vẫn cho thấy điều gì đó chưa được hiểu rõ, hoặc tồn tại một “khoảng cách” trong giao tiếp giữa designer và người dùng cuối.
2. Thiết kế là lĩnh vực cảm quan và chủ quan
Khác với toán học, thiết kế không có công thức duy nhất. Một poster, một giao diện app hay một bộ nhận diện thương hiệu đều có nhiều hướng tiếp cận khác nhau. Chính vì tính cảm quan đó, feedback hiếm khi hoàn toàn “sai”.
Ví dụ:
-
Người A thấy màu đỏ tạo cảm giác mạnh mẽ, phù hợp với thương hiệu năng động.
-
Người B lại thấy màu đỏ gợi sự căng thẳng, khó chịu.
Cả hai đều đúng, vì họ phản ánh trải nghiệm cá nhân. Nhiệm vụ của designer là cân bằng các yếu tố và tìm ra giải pháp hài hòa, thay vì phủ nhận một góc nhìn.
3. Feedback là cơ hội nhìn thiết kế dưới lăng kính của người dùng
Một trong những rào cản lớn của designer là “cái bẫy chuyên môn” – khi ta cho rằng người dùng sẽ cảm nhận giống như mình. Feedback, dù tích cực hay tiêu cực, đều giúp phá vỡ giả định đó.
-
Người dùng chỉ ra rằng chữ quá nhỏ → chứng tỏ phần typography chưa thân thiện.
-
Khách hàng thấy bố cục rối → cho thấy designer có thể đã ưu tiên thẩm mỹ hơn tính dễ hiểu.
-
Stakeholder góp ý màu sắc chưa “ra chất thương hiệu” → đây là tín hiệu rằng bản sắc chưa được truyền tải rõ.
Vì vậy, mỗi feedback đều mở ra cơ hội để designer nhìn lại sản phẩm từ góc độ khác, sát hơn với người dùng cuối.
4. Không có feedback “sai”, chỉ có cách xử lý chưa khéo
Điều khiến nhiều designer cảm thấy “feedback vô lý” không nằm ở bản chất feedback, mà ở cách truyền đạt.
-
Một số khách hàng không biết diễn đạt bằng ngôn ngữ thiết kế, nên họ dùng từ ngữ mơ hồ như “chưa đẹp”, “chưa sang”, “chưa nổi bật”.
-
Một số người lại đi thẳng vào “giải pháp” thay vì mô tả vấn đề: “Em đổi sang font Arial đi”, thay vì nói “Chữ này hơi khó đọc”.
Trong những trường hợp này, designer không nên phản ứng phòng thủ. Hãy đào sâu bằng cách đặt câu hỏi:
-
“Anh/chị thấy chỗ nào chưa phù hợp nhất?”
-
“Anh/chị muốn cảm giác thiết kế mang lại là như thế nào?”
Khi hiểu được nhu cầu gốc rễ, designer có thể tìm ra giải pháp sáng tạo hơn thay vì chỉ làm theo “đề bài” từ feedback.
5. Feedback giúp rèn kỹ năng mềm cho designer
Nếu coi feedback chỉ là công cụ chỉnh sửa, designer sẽ dễ rơi vào tâm thế bị động. Nhưng nếu coi feedback là một phần của quá trình giao tiếp, nó sẽ giúp rèn luyện kỹ năng quan trọng:
-
Kỹ năng lắng nghe: Không ngắt lời, không phản ứng gay gắt, tiếp nhận ý kiến một cách chuyên nghiệp.
-
Kỹ năng đặt câu hỏi: Biết hỏi ngược để làm rõ ý định, từ đó tránh hiểu sai.
-
Kỹ năng thuyết phục: Giải thích lý do thiết kế theo logic, dữ liệu và trải nghiệm người dùng, thay vì chỉ nói “em thấy nó đẹp”.
-
Kỹ năng quản lý kỳ vọng: Giúp khách hàng hiểu rằng thiết kế cần cân bằng giữa yêu cầu thương hiệu, người dùng và tính khả thi.
Nhờ vậy, designer trưởng thành hơn không chỉ về kỹ thuật, mà cả trong giao tiếp và quản lý dự án.
6. Khi nào nên lắng nghe, khi nào nên “giữ quan điểm”?
Dù feedback không sai, nhưng không phải lúc nào designer cũng cần thay đổi toàn bộ thiết kế. Điều quan trọng là biết chọn lọc.
-
Nếu feedback đến từ người dùng mục tiêu, liên quan đến trải nghiệm trực tiếp → nên lắng nghe.
-
Nếu feedback đến từ ý kiến cá nhân không thuộc nhóm đối tượng chính → có thể tham khảo, nhưng cần cân nhắc.
-
Nếu feedback mâu thuẫn nhau → hãy quay lại mục tiêu ban đầu của dự án để quyết định.
Một designer chuyên nghiệp sẽ không phản ứng cực đoan kiểu “khách hàng luôn đúng” hoặc “chỉ tôi mới đúng”, mà sẽ tìm điểm cân bằng hợp lý.
7. Cách biến feedback thành lợi thế trong nghề
Để không bị “ngợp” trong rừng feedback, designer có thể áp dụng vài nguyên tắc:
-
Ghi nhận tất cả, xử lý có chọn lọc: Đừng bỏ qua bất kỳ feedback nào, nhưng cũng đừng chỉnh sửa vô tội vạ.
-
Tóm tắt và xác nhận lại: Sau khi nhận feedback, hãy tóm gọn ý chính và xác nhận với khách hàng: “Anh/chị muốn bản thiết kế rõ ràng hơn ở phần A, và màu sắc tươi sáng hơn ở phần B, đúng không ạ?”
-
Đưa ra lý giải chuyên môn: Nếu thấy feedback không phù hợp, hãy giải thích bằng dữ liệu (ví dụ: nghiên cứu UX/UI, psychology of color) thay vì cảm tính.
-
Chủ động đề xuất phương án: Đừng chỉ làm theo yêu cầu, hãy đưa thêm 1–2 option để khách hàng thấy sự chủ động và chuyên nghiệp.
8. Kết luận: Feedback là chất liệu để thiết kế tốt hơn
Trong hành trình làm nghề, designer sẽ gặp đủ loại feedback: khen, chê, góp ý chi tiết hay những lời bình mơ hồ. Nhưng thay vì xem đó là “trở ngại”, hãy coi feedback là chất liệu giúp thiết kế trưởng thành và phù hợp hơn với thực tế.
Bởi lẽ, feedback không bao giờ là sai – nó chỉ là những mảnh ghép từ nhiều góc nhìn khác nhau. Khi designer học cách sắp xếp, kết nối những mảnh ghép đó, sản phẩm cuối cùng sẽ vừa mang dấu ấn sáng tạo, vừa đáp ứng kỳ vọng của người dùng và thương hiệu.
Bài viết liên quan:
