Trong quá trình phỏng vấn, thương lượng lương (deal lương) là một bước quan trọng nhưng cũng đầy áp lực với nhiều ứng viên. Đây không chỉ là chuyện con số, mà còn phản ánh khả năng đàm phán, sự tự tin và cách bạn nhìn nhận giá trị bản thân. Tuy nhiên, rất nhiều ứng viên rơi vào “bẫy” sai lầm khiến cơ hội có mức lương xứng đáng bị thu hẹp. Bài viết này sẽ phân tích 5 lỗi thường gặp khi ứng viên deal lương với HR, đồng thời đưa ra giải pháp giúp bạn tự tin hơn trong lần thương lượng tiếp theo.
1. Không chuẩn bị trước thông tin về thị trường
Một trong những lỗi phổ biến nhất là ứng viên bước vào buổi phỏng vấn mà không có bất kỳ dữ liệu nào về mức lương thị trường. Họ đưa ra con số “cảm tính” hoặc chỉ dựa trên mức lương hiện tại. Điều này dễ dẫn đến hai tình huống: hoặc bạn đưa ra mức quá thấp, khiến giá trị bản thân bị đánh giá thấp; hoặc đưa ra mức quá cao, không phù hợp với ngân sách công ty.
Cách khắc phục:
- Tìm hiểu mức lương trung bình cho vị trí, ngành nghề, cấp bậc qua các báo cáo lương hoặc nền tảng tuyển dụng uy tín (TopDev, VietnamWorks, JobStreet…).
- Tham khảo mức lương ở các công ty cùng ngành, cùng quy mô để có dữ liệu thực tế.
- Xác định khoảng lương kỳ vọng (ví dụ: 15–18 triệu VNĐ) thay vì một con số cứng nhắc.
2. Quá rụt rè, ngại đề cập đến lương
Nhiều ứng viên lo sợ rằng việc hỏi lương quá sớm sẽ khiến HR “khó chịu”, hoặc cho rằng nên “chờ công ty đề xuất trước”. Kết quả là bạn bị động, không thể hiện được sự rõ ràng trong mong muốn, và có thể nhận mức lương thấp hơn kỳ vọng.
Cách khắc phục:
- Đừng coi việc trao đổi lương là “nhạy cảm”; đây là phần tất yếu của quy trình tuyển dụng.
- Chọn thời điểm phù hợp để hỏi: thường sau khi HR đã đánh giá về năng lực và sự phù hợp của bạn.
- Thể hiện sự chuyên nghiệp bằng cách đặt câu hỏi: “Anh/chị có thể chia sẻ khung lương cho vị trí này không?” hoặc “Dựa trên kinh nghiệm và kỹ năng, tôi kỳ vọng mức lương trong khoảng…”.
3. Đưa ra mức lương nhưng không kèm theo lý do thuyết phục
Một lỗi điển hình khác là ứng viên nêu con số lương mong muốn nhưng không có cơ sở nào để chứng minh. HR luôn cần lý do hợp lý để thuyết phục cấp quản lý hoặc phòng ban liên quan. Nếu bạn chỉ nói: “Tôi muốn mức lương 20 triệu” mà không chứng minh được vì sao, khả năng cao bạn sẽ bị “ép xuống”.
Cách khắc phục:
- Chuẩn bị minh chứng cụ thể: kinh nghiệm, kỹ năng nổi bật, các dự án từng tham gia, thành tích đạt được.
- So sánh mức lương thị trường, kết hợp với giá trị bạn mang lại. Ví dụ: “Theo báo cáo lương 2025, mức trung bình cho vị trí này là 18–20 triệu. Với 3 năm kinh nghiệm và khả năng quản lý dự án Agile, tôi kỳ vọng mức lương phù hợp trong khoảng này”.
- Sử dụng ngôn ngữ chuyên nghiệp, không mang tính “ra giá” mà mang tính trao đổi.
4. Quá cứng nhắc hoặc quá dễ dãi
Một số ứng viên giữ quan điểm “không đạt mức lương này thì thôi”, trong khi số khác lại quá dễ dãi, chấp nhận ngay mức công ty đưa ra mà không thương lượng. Cả hai thái cực đều không có lợi. Quá cứng nhắc có thể khiến bạn mất cơ hội, còn quá dễ dãi có thể khiến bạn chịu thiệt lâu dài.
Cách khắc phục:
- Linh hoạt nhưng có nguyên tắc. Hãy đưa ra khoảng lương kỳ vọng và sẵn sàng lắng nghe đề xuất của HR.
- Nếu công ty không đáp ứng được mức lương mong muốn, bạn có thể thương lượng thêm về phúc lợi: thưởng, bảo hiểm, hỗ trợ học tập, chế độ làm việc linh hoạt.
- Ghi nhớ: deal lương không phải là “trận chiến” thắng – thua, mà là tìm ra điểm cân bằng đôi bên cùng hài lòng.
5. Không tính đến lộ trình thăng tiến và phúc lợi ngoài lương
Nhiều ứng viên chỉ tập trung vào “con số cuối tháng” mà bỏ qua các yếu tố dài hạn. Một mức lương hấp dẫn ban đầu có thể mất ý nghĩa nếu công ty không có cơ hội phát triển, hoặc phúc lợi yếu kém. Ngược lại, mức lương vừa phải nhưng kèm cơ hội thăng tiến nhanh, lộ trình rõ ràng lại là lựa chọn thông minh.
Cách khắc phục:
- Khi thương lượng, đừng quên hỏi về lộ trình tăng lương, cơ hội thăng tiến, đánh giá hiệu suất.
- Cân nhắc các phúc lợi khác: chế độ bảo hiểm, ngày nghỉ, hỗ trợ sức khỏe, khóa đào tạo.
- Đặt câu hỏi khéo léo: “Công ty thường xét tăng lương theo chu kỳ như thế nào?” hoặc “Ngoài lương, công ty có chính sách hỗ trợ học tập/chứng chỉ không?”.
Kết luận
Thương lượng lương là kỹ năng quan trọng, phản ánh sự chuyên nghiệp và khả năng tự định giá bản thân của ứng viên. Tránh 5 lỗi thường gặp trên – không chuẩn bị thông tin, ngại đề cập đến lương, thiếu lý do thuyết phục, cứng nhắc/dễ dãi và bỏ qua phúc lợi dài hạn – sẽ giúp bạn tự tin hơn khi đối diện với HR.
Hãy nhớ, deal lương không chỉ để “được nhiều tiền hơn”, mà còn là cách để khẳng định giá trị bản thân và thiết lập mối quan hệ minh bạch, bền vững với doanh nghiệp. Một ứng viên biết cách thương lượng khéo léo chắc chắn sẽ ghi điểm cao trong mắt nhà tuyển dụng.
Bài viết liên quan:
